Τι μας διδάσκει η μελέτη των μαραθωνοδρόμων

Το αιώνιο πρόβλημα. Ο άνθρωπος πρέπει να ασκείται, αλλά πόσο; Η άσκηση αναμφισβήτητα ωφελεί, αλλά ποια άσκηση και επί πόση ώρα καθημερινά; Εάν κάποιος βαδίζει ή κάποιος τρέχει, ποιος ωφελείται περισσότερο; Τα ερωτήματα αυτά έχουν απαντηθεί. Έτσι, το βάδισμα για 3-4 χιλιόμετρα, θεωρείται η καλύτερη άσκηση. Όμως τι γίνεται με την προπόνηση και τον πρωταθλητισμό; Η μελέτη των μαραθωνοδρόμων που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα και που απαντά σε αυτά τα ερωτήματα έγινε σε μαραθωνοδρόμους των δύο τελευταίων μαραθωνίων της Βοστόνης και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο μεγαλύτερο και εγυρότερο καρδιολογικό περιοδικό (Circula-tion).

Στη μελέτη αυτή μελετήθηκαν οι φλεγμονώδεις δείκτες της καρδιάς πριν και μετά το τέλος του μαραθωνίου. Τα αποτελέσματα απέδειξαν ότι η καρδιά και οι μύες των περισσοτέρων αθλητών υφίστανται ισχυρότατο stress με αποτέλεσμα, ένζυμα που συνδέονται με τη νέκρωση ή τη φλεγμονή του μυοκαρδίου να αυξάνονται. Έτσι, η τροπονίνη, το Β-νατριουριτικό πεπτίδιο και άλλοι βιοχημικοί δείκτες υπερδιπλασιάστηκαν μετά το τέλος του μαραθωνίου. Στην απλή γλώσσα, όλα αυτά σηματοδοτούν ότι η καρδιά στην έντονη και π[αρατεταμένη αθλητική προσπάθεια υποφέρει, ενώ παράλληλα φαίνεται ότι αυξάνεται και η πηκτικότητα του αίματος. Έτσι εξηγείται γιατί κατά την διάρκεια του τζόκινγκ ή παιχνιδιού τένις, παρατηρούνται αιφνίδιοι θάνατοι, σωρίς να διαπιστώνονται κατά την νεκροτομή σημαντικές βλάβες στις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδιάς. Γι’ αυτό και οι κατευθυντήριες οδηγίες των μεγαλύτερων επιστημονικών καρδιολογικών εταιρειών του κόσμου συνιστούν να μην αθλούνται άτομα με ιστορικό αιφνίδιου θανάτου στην οικογένεια, ή άτομα που πάσχουν από σάκχαρο, χοληστερίνη, υπέρταση (πίεση) ή είναι βαρείς καπνιστές. Τα άτομα αυτά και ιδιαίτερα εκείνα που έχουν εκδηλώσει καρδιακό (έμφραγμα μυοκαρδίου) ή εγκεφαλικό επεισόδιο πρέπει καθημερινά να βαδίζουν 3-5 χιλιόμετρα, όχι όμως να τρέχουν ή να μετέχουν σε ανταγωνιστικά αθλήματα. Αξιοσημείωτο επίσης εύρημα από τη μελέτη των μαραθωνοδρόμων υπήρξε το γεγονός ότι εκείνοι οι αθλητές που παρέμειναν φυσιολογικοί από πλευράς εργαστηριακών εξετάσεων στο τέλος του μαραθωνίου ήταν εκείνοι που προπονούνταν τρέχοντας πάνω από 35 χιλιόμετρα την εβδομάδα. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι παλαιοί αθλητές που διέκοψαν την προπόνησή τους είναι επικίνδυνο να μετέχουν σε κανονικούς αγώνες παλαιμάχων.

Έτσι τελικά αποδεικνύεται ότι η άθληση και η ήπια κανονική άσκηση είναι απαραίτητες για την προστασία της υγείας κάθε ανθρώπου από καρδιαγγειακά επεισόδια. Αντιθέτως, ο αγώνας που συνδυάζεται με έντονο stress και πρωταθλητισμό πρέπει να αποφεύγεται γιατί όχι μονο δεν οφελεί την υγεία, αλλά μπορεί να προκαλέσει και ανεπανόρθωτες βλάβες.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ Δημήτριου Θ. Κρεμαστινού