Γενικές πληροφορίες για όλους
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ιδιαίτερα η ισχαιμική καρδιοπάθεια,
εκδηλώνονται αιφνίδια, πολλές φορές δυστυχώς, με πρώτη εκδήλωση το
θανατηφόρο συμβάν. Λογικό λοιπόν είναι ότι η έμφαση πρέπει να αφορά
περισσότερο την πρόληψη παρά τη θεραπεία. Άρα είναι κατανοητό, πόση είναι η
σημασία και η αξία της διατροφής.
Υπερλιπιδαιμίες είναι ανωμαλίες που χαρακτηρίζονται από υπερβολική
συγκέντρωση λιποπρωτεϊνών στο πλάσμα. Η συγκέντρωση αυτή οφείλεται στην
ανεπαρκή κάθαρση των λιποπρωτεϊνών από το αίμα ή στην αυξημένη σύνθεσή τους.
Διακρίνονται σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς.
Οι σπουδαιότεροι παράγοντες που συμβάλουν στις καρδιοπάθειες είναι:
Η αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα, η υπέρταση, το κάπνισμα, η ελάττωση της
σωματικής άσκησης, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης.
Οι σπουδαιότεροι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο
αίμα είναι: η δίαιτα (περιεκτικότητα σε κορεσμένα, πολυακόρεστα και
μονοακόρεστα λίπη, χοληστερίνη, άπεπτους υδατάνθρακες, ζάχαρη και θερμίδες),
κάπνισμα, γενετικοί παράγοντες, κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, βάρος
σώματος, σακχαρώδης διαβήτης, σωματική άσκηση, ηλικία, φύλο.
Η παραδοσιακή ελληνική διατροφή περιλαμβάνει κυρίως μαύρο ψωμί, ελαιόλαδο,
όσπρια, φρούτα, λαχανικά, ψάρι, πληγούρι, λιγότερα γαλακτοκομικά προϊόντα
και πολύ σπάνια κρέας. Ο παραδοσιακός αυτός τρόπος διατροφής αντικαθίσταται
ραγδαία με διατροφή Δυτικού τύπου που περιλαμβάνει, καθημερινά σχεδόν,
κατανάλωση κρέατος, αυγών, γαλακτοκομικών, αλλαντικών, γλυκισμάτων,
αναψυκτικών και ποικιλία άλλων προϊόντων, με παράλληλη αύξηση των θερμίδων
σε καθημερινή βάση και με συνακόλουθο τον περιορισμό της καθημερινής
άσκησης.
Πρόληψη
Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και ο έλεγχος του σωματικού βάρους θα πρέπει
να γίνονται υποχρεωτικά σε κάθε προληπτική ιατρική εξέταση. Ο συστηματικός
εργαστηριακός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση που:
1) Υπάρχει ιστορικό καρδιαγγειακών επεισοδίων στους γονείς ενός ατόμου.
2) Αναφέρεται σακχαρώδης διαβήτης ή υπερλιπιδαιμία στο οικογενειακό ιστορικό.
3) Διαπιστώνονται στο ίδιο άτομο κλινικά σημεία στεφανιαίας νόσου ή υπέρτασης.
4) Παρατηρείται αύξηση του σωματικού βάρους πέραν των φυσιολογικών ορίων.
Χρήσιμες συμβουλές
Σε άτομα που δεν εμφανίζουν ιδιαίτερες μεταβολικές διαταραχές θα πρέπει
οπωσδήποτε να αποφεύγονται τα καταπιεστικά μέτρα και οι αυστηροί κανόνες.
Υπάρχουν εντούτοις, μερικές πολύ απλές συμβουλές που θα μπορούσαν να δοθούν:
i) Για υγιεινό τρόπο ζωής:
– Να καθιερωθούν τα 3 κύρια γεύματα το 24ώρο αφιερώνοντας όμως και τον απαραίτητο χρόνο
για τα γεύματα αυτά.
– Να αποφεύγεται το κάπνισμα.
– Να μην καταναλώνεται περισσότερο από το 1/4 του λίτρου κρασί το 24ώρο.
– Να αφιερώνονται το ελάχιστο 7 ώρες για νυκτερινό ύπνο.
– Να εξοικονομηθεί χρόνος για σωματική άσκηση, προσαρμοσμένη στις φυσικές ικανότητες του
κάθε ατόμου.
ii) Για υγιεινή διατροφή:
– Όχι στα υπερθερμιδικά γεύματα.
– Όχι στα συνεχή γεύματα στο εστιατόριο.
– Όχι στην αύξηση του σωματικού βάρους.
– Όχι στα υπεραλατισμένα φαγητά.
– Μείωση της συνολικής κατανάλωσης λιπιδίων και ιδιαίτερα των λιπιδίων ζωικής προέλευσης.
– Ελάττωση της κατανάλωσης ραφιναρισμένης ζάχαρης και ζαχαρωδών προϊόντων,
τα οποία δε θα πρέπει να ξεπερνούν το 1/3 του συνολικού ποσού των υδατανθράκων σ΄ένα 24ώρο.
Τα υπόλοιπα 2/3 θα πρέπει να καταναλώνονται με την μορφή ακατέργαστων υδατανθράκων.
– Αύξηση της κατανάλωσης των τροφίμων που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
Φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
– Όσοι ενήλικες έχουν χοληστερίνη κάτω από 180 – 200 mg/dl δεν έχουν πρόβλημα.
– Όσοι έχουν χοληστερίνη μεταξύ 200 – 239 mg/dl έχουν οριακά αυξημένα
επίπεδα στο αίμα και θα πρέπει να επαναλάβουν την εξέταση μέσα στο χρόνο.
Όταν όμως συνυπάρχουν στα άτομα αυτά, άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως υπέρταση, κάπνισμα,
σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, οικογενειακό ιστορικό εμφράγματος, πρέπει να επαναλάβουν τη
μέτρηση συντομότερα, μαζί με τα κλάσματα της HDL και LDL χοληστερίνης.
– Όσοι έχουν χοληστερίνη πάνω από 240 mg/dl πρέπει να επαναλάβουν τη μέτρηση μαζί με τα κλάσματα
των λιποπρωτεϊνων LDL και HDL. Τα άτομα αυτά χρειάζονται άμεση θεραπευτική αγωγή με δίαιτα, φάρμακα ή και τα δύο.
– Στους ανήλικους θεωρούνται φυσιολογικά επίπεδα χοληστερίνης από 120 – 180 mg/dl.
Από 180 – 210 mg/dl τα επίπεδα είναι οριακά αυξημένα, ενώ πάνω από 210 mg/dl χρειάζεται διαιτητική αρχικά αντιμετώπιση.
(Τα όρια αυτά είναι ακόμα αυστηρότερα σε ειδικές ομάδες ασθενών π.χ. διαβητικοί, καρδιοπαθείς)
(Για όλα τα παραπάνω απαιτείται ιατρική παρακολούθηση).
Απαραίτητα βήματα για την ελάττωση της χοληστερίνης του αίματος:
– Καταναλώνετε καθημερινά περισσότερα λαχανικά, φρούτα, δημητριακά και κυρίως όσπρια.
– Καταναλώνετε επίσης συχνά ψάρι, κοτόπουλο, κουνέλι και σπανιότερα άπαχο μοσχάρι.
– Να ελαττώσετε την κατανάλωση κρέατος και προτιμήστε κρέατα με χαμηλή
περιεκτικότητα σε λίπος, (π.χ. αφαιρέστε το δέρμα από το κοτόπουλο).
– Αποφεύγετε χοιρινό, αρνί, βοδινό, κατσίκι.
– Τρώτε λιγότερο γενικά φαγητό που θα πρέπει να το κατανέμετε σε τρία γεύματα ημερησίως.
Αποφεύγετε συκώτι, νεφρά, μυαλά και άλλα όργανα ζώων.
– Τρώτε σπανιότερα έτοιμα τρόφιμα, που περιέχουν ζωικά λίπη π.χ. πατάτες τηγανισμένες
σε ζωικά λίπη ή υδρογονωμένα λάδια.
– Αποφεύγετε λουκάνικα, σαλάμια, μουρταδέλλα κι άλλα αλλαντικά που περιέχουν μεγάλο ποσοστό κορεσμένων λιπαρών οξέων.
– Πίνετε αποβουτυρωμένο γάλα και γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά (0-1,5%) αποφεύγετε το πλήρες γάλα.
– Αποφεύγετε τα μαλακά και κίτρινα τυριά, προτιμήστε ανθότυρο, άπαχη μυζήθρα και τυριά εμπορίου light.
– Τρώτε σπάνια παγωτό και βούτυρο.
– Περιορίστε στο ελάχιστο γλυκά, αναψυκτικά και τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη.
– Μη χρησιμοποιείτε βούτυρο και υδρογονωμένα λάδια που είναι υποκατάστατα του βουτύρου και
αποφεύγετε τηγανισμένα φαγητά σε ζωικά ή υδρογονωμένα λάδια.
– Προτιμήστε το ελαιόλαδο, μαγειρεύοντας με υγιεινό τρόπο, όχι όμως σε μεγάλες ποσότητες.
– Τρώτε λιγότερα αυγά και κυρίως μην τρώτε πολλούς κρόκους αυγών. Το ασπράδι του αυγού περιέχει την καλύτερη
ποιότητα πρωτεϊνης σε σύγκριση με όλες τις πρωτεΐνες ( δύο ασπράδια αυγών ισοδυναμούν με ένα πλήρες με κρόκο).
– Η χοληστερίνη στο καθημερινό σας φαγητό δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 300mg.
Παναγιώτης Ν. Γιαννόπουλος
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
www.anassa.gr
πηγή running news
