Η ευφορία του δρομέα
Τα οφέλη της αερόβιας άσκησης.
Ο 73χρονος Γουίτολντ Μπιαλοκούρ τερματίζει πρώτος στην κατηγορία των 70-74 στον αγώνα ενός μιλίου της 5ης Λεωφόρου στη Νέα Υόρκη σε 6:07 (3:50/χλμ.)
Share on favorites Share on facebook Share on twitter Share on email Share on print More Sharing Services
Η συχνή άσκηση, και χωρίς αμφισβήτηση η πιο απλή της μoρφή είναι το τρέξιμο, είναι ωφέλιμη τόσο για την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση πολλών παθήσεων και καταστάσεων, σωματικών και ψυχικών. Αν αναρωτιέστε, λοιπόν, ποια είναι τα πιο σημαντικά οφέλη της, εκτός από την ευχαρίστηση που σας προσφέρει, σας τα παρουσιάζουμε εδώ. Πιθανόν να υπάρχουν κι άλλα, που οι επιστήμονες δεν έχουν εξερευνήσει, αλλά ακόμα και όσα ακολουθούν είναι αρκετά! Συνολικά, πάντως, εξασφαλίζει πολλά και καλά χρόνια. Μην ξοδεύεστε, λοιπόν, ψάχνοντας τον καλύτερο γιατρό και την καλύτερη θεραπεία, αν δεν υπάρχει σημαντικός λόγος. Τα πράγματα είναι απλά: φόρμα, παπούτσια και έξω από το σπίτι για τρέξιμο!
Καλύτερη διάθεση
Ένα κέρδος που συχνά παραβλέπουμε, είναι η θετική επίδραση στην ψυχική διάθεση. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «η ευφορία του δρομέα» και οφείλεται στην έκκριση ενδορφινών. Οι ενδορφίνες είναι ουσίες που χημικά και λειτουργικά μοιάζουν με τα οπιοειδή και μπορούν να επιδράσουν θετικά στη διάθεση. Η φυσική άσκηση συνιστάται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, αφού η αντικαταθλιπτική δράση της είναι τουλάχιστον ίδια με την καλύτερη αντικαταθλιπτική αγωγή για ήπια και μέτριας μορφής κατάθλιψη (δηλαδή για περιστατικά που δεν απαιτούν εισαγωγή σε νοσοκομείο).
Πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων
Είναι εντυπωσιακά τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί σχετικά με τα οφέλη στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των καρδιοπαθειών. Η θετική επίδραση της άσκησης πολλές φορές υπερβαίνει σημαντικά τα οφέλη από πολλές ιδανικές φαρμακευτικές θεραπείες, ειδικά σε ήπιες και μέτριες μορφές των παθήσεων. Η μείωση που επιτυγχάνεται στην αρτηριακή υπέρταση είναι σημαντική και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε αντίστοιχη μείωση της φαρμακευτικής αγωγής. Επίσης, μειώνονται τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία επιδημία που όλο και περισσότερο προσβάλλει τον πληθυσμό στα οικονομικά αναπτυγμένα κράτη. Προβλέπεται ότι στα επόμενα χρόνια ένα σημαντικό μέρος του συνολικού πληθυσμού θα πάσχει από διαβήτη. Ευτυχώς, η άσκηση μπορεί να προλάβει το σακχαρώδη διαβήτη. Μάλιστα, πρέπει να είναι μέρος ενός σωστού και ολοκληρωμένου τρόπου αντιμετώπισης ακόμα και όταν η νόσος είναι ήδη εγκατεστημένη, και ιδανικά να προηγείται της φαρμακευτικής αγωγής (που πρέπει να είναι το τελευταίο μέτρο μετά από την άσκηση και τη σωστή διατροφή).
Γερά πνευμόνια
Φυσιολογικά, οι πνεύμονες σπάνια προσβάλλονται από θανατηφόρες παθήσεις, όπως ο καρκίνος. Στον ανεπτυγμένο κόσμο συνήθως οι πνεύμονες προσβάλλονται μόνο μετά από χρόνια καπνίσματος. Η άσκηση δεν μπορεί να προλάβει τη βλάβη που προκαλεί το κάπνισμα, αλλά εφόσον εγκατασταθεί η νόσος, έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής.
Γερά κόκαλα
Η έλλειψη άσκησης δεν δίνει το κατάλληλο ερέθισμα ώστε να γίνουν τα κόκαλα δυνατά και να αποθηκεύσουν ασβέστιο. Μόνο η άσκηση σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να αντιστρέψει σε μεγάλο βαθμό αυτή τη διαδικασία και να κάνει τα κόκαλα γερά, μειώνοντας σημαντικά την πιθανότητα κατάγματος.
Πρόληψη του καρκίνου
Όσο και αν ακούγεται παράξενο, η άσκηση μπορεί να μειώσει αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του εντέρου και του μαστού. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης και άλλων μορφών καρκίνων, αλλά μέχρι τώρα αυτές οι συγκεκριμένες μορφές έχουν μελετηθεί επιστημονικά και τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά.
Χαμηλή χοληστερίνη
Τα οφέλη για τη χοληστερίνη είναι επιβεβαιωμένα εδώ και καιρό. Η άσκηση μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι η καλύτερη «θεραπεία» για καλύτερο προφίλ λιπιδίων σε σχέση με οποιοδήποτε φάρμακο για διαταραχές της χοληστερίνης, ήπιας και μέτριας μορφής. Η συχνή αερόβια άσκηση, εκτός ότι μειώνει σημαντικά την «κακή» χοληστερίνη, είναι από τους ελάχιστους τρόπους να ανέβει η «καλή» χοληστερίνη. Το αποτέλεσμα είναι τόσο ωφέλιμο για τα αγγεία που αποδεδειγμένα παρατείνει σημαντικά την επιβίωση.
Λιγότερο… συνάχι
Στην ιατρική θεωρείται ότι η άμυνα του οργανισμού βρίσκεται σε ιδανική λειτουργία όταν η γυμναστική είναι τακτική και συχνή. Σε περιπτώσεις απουσίας ή, αντίθετα, υπερβολικής άσκησης (όπως σε επαγγελματίες αθλητές), η άμυνα του οργανισμού μειώνεται σημαντικά. Καλύτερη άμυνα σημαίνει λιγότερα κρυώματα το χειμώνα και, γενικότερα, λιγότερες λοιμώξεις.
Ιδανικό βάρος
Δυστυχώς, οι δίαιτες είναι η μισή αλήθεια για τον σωστό έλεγχο του βάρους. Η άλλη μισή είναι η συχνή σωματική δραστηριότητα. Οι κατάλληλες δίαιτες μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος, αλλά μόνο με συχνή άσκηση θα καταφέρετε να σταματήσετε κάποτε τη δίαιτα και με λίγη προσοχή να διατηρήσετε το ιδανικό σας βάρος.
Καλός ύπνος
Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στις χώρες του αναπτυγμένου κόσμου πάσχει από διαταραχές ύπνου. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές, αλλά η καλύτερη λύση είναι η συχνή άσκηση, η οποία εξασφαλίζει με φυσικό τρόπο, χωρίς «ανεπιθύμητες ενέργειες», σημαντική βελτίωση στην ποιότητα του ύπνου.
Καλύτερη διάθεση
Ένα κέρδος που συχνά παραβλέπουμε, είναι η θετική επίδραση στην ψυχική διάθεση. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «η ευφορία του δρομέα» και οφείλεται στην έκκριση ενδορφινών. Οι ενδορφίνες είναι ουσίες που χημικά και λειτουργικά μοιάζουν με τα οπιοειδή και μπορούν να επιδράσουν θετικά στη διάθεση. Η φυσική άσκηση συνιστάται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, αφού η αντικαταθλιπτική δράση της είναι τουλάχιστον ίδια με την καλύτερη αντικαταθλιπτική αγωγή για ήπια και μέτριας μορφής κατάθλιψη (δηλαδή για περιστατικά που δεν απαιτούν εισαγωγή σε νοσοκομείο).
Πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων
Είναι εντυπωσιακά τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί σχετικά με τα οφέλη στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των καρδιοπαθειών. Η θετική επίδραση της άσκησης πολλές φορές υπερβαίνει σημαντικά τα οφέλη από πολλές ιδανικές φαρμακευτικές θεραπείες, ειδικά σε ήπιες και μέτριες μορφές των παθήσεων. Η μείωση που επιτυγχάνεται στην αρτηριακή υπέρταση είναι σημαντική και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε αντίστοιχη μείωση της φαρμακευτικής αγωγής. Επίσης, μειώνονται τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία επιδημία που όλο και περισσότερο προσβάλλει τον πληθυσμό στα οικονομικά αναπτυγμένα κράτη. Προβλέπεται ότι στα επόμενα χρόνια ένα σημαντικό μέρος του συνολικού πληθυσμού θα πάσχει από διαβήτη. Ευτυχώς, η άσκηση μπορεί να προλάβει το σακχαρώδη διαβήτη. Μάλιστα, πρέπει να είναι μέρος ενός σωστού και ολοκληρωμένου τρόπου αντιμετώπισης ακόμα και όταν η νόσος είναι ήδη εγκατεστημένη, και ιδανικά να προηγείται της φαρμακευτικής αγωγής (που πρέπει να είναι το τελευταίο μέτρο μετά από την άσκηση και τη σωστή διατροφή).
Γερά πνευμόνια
Φυσιολογικά, οι πνεύμονες σπάνια προσβάλλονται από θανατηφόρες παθήσεις, όπως ο καρκίνος. Στον ανεπτυγμένο κόσμο συνήθως οι πνεύμονες προσβάλλονται μόνο μετά από χρόνια καπνίσματος. Η άσκηση δεν μπορεί να προλάβει τη βλάβη που προκαλεί το κάπνισμα, αλλά εφόσον εγκατασταθεί η νόσος, έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής.
Γερά κόκαλα
Η έλλειψη άσκησης δεν δίνει το κατάλληλο ερέθισμα ώστε να γίνουν τα κόκαλα δυνατά και να αποθηκεύσουν ασβέστιο. Μόνο η άσκηση σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να αντιστρέψει σε μεγάλο βαθμό αυτή τη διαδικασία και να κάνει τα κόκαλα γερά, μειώνοντας σημαντικά την πιθανότητα κατάγματος.
Πρόληψη του καρκίνου
Όσο και αν ακούγεται παράξενο, η άσκηση μπορεί να μειώσει αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του εντέρου και του μαστού. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης και άλλων μορφών καρκίνων, αλλά μέχρι τώρα αυτές οι συγκεκριμένες μορφές έχουν μελετηθεί επιστημονικά και τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά.
Χαμηλή χοληστερίνη
Τα οφέλη για τη χοληστερίνη είναι επιβεβαιωμένα εδώ και καιρό. Η άσκηση μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι η καλύτερη «θεραπεία» για καλύτερο προφίλ λιπιδίων σε σχέση με οποιοδήποτε φάρμακο για διαταραχές της χοληστερίνης, ήπιας και μέτριας μορφής. Η συχνή αερόβια άσκηση, εκτός ότι μειώνει σημαντικά την «κακή» χοληστερίνη, είναι από τους ελάχιστους τρόπους να ανέβει η «καλή» χοληστερίνη. Το αποτέλεσμα είναι τόσο ωφέλιμο για τα αγγεία που αποδεδειγμένα παρατείνει σημαντικά την επιβίωση.
Λιγότερο… συνάχι
Στην ιατρική θεωρείται ότι η άμυνα του οργανισμού βρίσκεται σε ιδανική λειτουργία όταν η γυμναστική είναι τακτική και συχνή. Σε περιπτώσεις απουσίας ή, αντίθετα, υπερβολικής άσκησης (όπως σε επαγγελματίες αθλητές), η άμυνα του οργανισμού μειώνεται σημαντικά. Καλύτερη άμυνα σημαίνει λιγότερα κρυώματα το χειμώνα και, γενικότερα, λιγότερες λοιμώξεις.
Ιδανικό βάρος
Δυστυχώς, οι δίαιτες είναι η μισή αλήθεια για τον σωστό έλεγχο του βάρους. Η άλλη μισή είναι η συχνή σωματική δραστηριότητα. Οι κατάλληλες δίαιτες μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος, αλλά μόνο με συχνή άσκηση θα καταφέρετε να σταματήσετε κάποτε τη δίαιτα και με λίγη προσοχή να διατηρήσετε το ιδανικό σας βάρος.
Καλός ύπνος
Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στις χώρες του αναπτυγμένου κόσμου πάσχει από διαταραχές ύπνου. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές, αλλά η καλύτερη λύση είναι η συχνή άσκηση, η οποία εξασφαλίζει με φυσικό τρόπο, χωρίς «ανεπιθύμητες ενέργειες», σημαντική βελτίωση στην ποιότητα του ύπνου.
Στέλιος Πανταζής, Ιατρός, stpantazis@yahoo.com
Δημοσίευση: RUNNER, Τεύχος 22, Μάιος 2008
Δημοσίευση: RUNNER, Τεύχος 22, Μάιος 2008
Λέξεις – κλειδιά: άσκηση τρέξιμο υγεία ενδορφίνες ευφορία διαβήτης πρόληψη καρκίνος χολιστερίνη λοιμώξεις χάσιμο βάρους αδυνάτισμα ύπνος καλός Προπόνηση Νέοι δρομείς
