”Τις τελευταίες δεκαετίας ο ανταγωνιστικός αθλητισμός κινείται στα βιολογικά όρια αντοχής του ανθρώπινου οργανισμού. Η προσπάθεια των αθλητών να κρατηθούν στην κορυφή, απαιτεί από αυτούς την κινητοποίηση ακόμη και των “εφεδρικών” ψυχικών – σωματικών διαθεσίμων και ικανοτήτων, κάτι που ο οργανισμός του ανθρώπου αποδίδει μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κυρίως για την επιβίωση του κάτω από αντίξοες συνθήκες. Αυτή η κινητοποίηση των ανωτέρω διαθεσίμων δεν είναι φυσικά άμοιρη κινδύνων για την υγεία και την βιολογική απορύθμιση του οργανισμού. Τις περισσότερες φορές το αποτέλεσμα του συνδυασμού αυτού είναι η δημουργία ενός βιολογικού φαινομένου με την ονομασία “σύνδρομο υπερκόπωσης ή υπερπροπόνησης”.

Σύνδρομο γιατί εκφράζεται με πολλές δυσλειτουργίες του οργανισμού οι οποίες δεν περιορίζονται μόνο στη σωματική ή πνευματική κόπωση, αλλά εξελίσσονται σε μια πραγματική “αθλητική κάκωση”, που η βασική της αιτία εντοπίζεται στην ασυμφωνία μεταξύ αγωνιστικών απαιτήσεων, ανάπαυσης και λειτουργικής ικανότητας του αθλητή. Παρουσιάζει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης στον αθλητισμό υψηλών επιδόσεων ιδίως στους νεαρούς αθλητές – τριες, ανεξάρτητα από το αγώνισμα στο οποίο επιδίδονται.

Κατά τη διάρκεια της αθλητικής προετοιμασίας αρκετοί αθλητές παρουσιάζουν περιόδους με συμπτώματα ανεξήγητης κόπωσης, ψυχοσωματικής εξασθένισης και ταυτόχρονα μια σαφή μείωση της αγωνιστικής τους επίδοσης. Αν δεν υπάρχει μια εμφανής πάθηση που να δικαιολογεί την ύπαρξη αυτών των συμπτωμάτων, τότε μιλάμε για το σύνδρομο υπερπροπόνησης, μια συνεχής διανοητική, σωματική, συναισθηματική κατάπτωση. Η κατάσταση αυτή μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά (σαν αποτέλεσμα έντονης άσκησης) ή σταδιακά κατά τη διάρκεια εβδομάδων ή και μηνών και είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού:

1. Των αυξημένων και παρατεταμένων χρονικά προπονητικών επιβαρύνσεων σε επίπεδο έντασης μεγαλύτερο απ’ αυτό που μπορεί να αντέξει ο αθλητής και με ανεπαρκείς περιόδους ανάληψης.
2. Τη λειτουργική ανεπάρκεια του οργανισμού του αθλητή να αντισταθεί στη συνεχόμενη παραβίαση των μέγιστων ορίων της βιολογικής του αντοχής.
3. Των διαφόρων προδιαθεσικών παραγόντων που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής του αθλητή, τις συνθήκες του περιβάλλοντος, το είδος της μυϊκής άσκησης κλπ.

Το σύνδρομο της υπερπροπόνηοης μπορούμε να το διακρίνουμε σε δύο βασικές μορφές:

1. Αν μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα εφαρμόσουμε μεγάλη προπονητική επιβάρυνση, τότε εμφανίζεται μια φυσιολογική παρδική μείωση της σωματικής απόδοσης και περιορισμός των ειδικών μυϊκών λειτουργιών. Η κόπωση έχει οξύ χαρακτήρα, αλλά είναι πλήρως αντιστρέψιμη. Παρατηρείται συνήθως στην αρχή της ετήσιας προπονητικής προετοιμασίας, τότε που η ανεπαρκής φυσική κατάσταση των αθλητών δεν ανέχεται εύκολα την ένταση του προγράμματος προπόνησης που εφαρμόζεται. Τις περισσότερες φορές μια απλή ανάπαυση ή μείωση των προπονητικών επιβαρύνσεων είναι αρκετή, προκειμένου να αποκατασταθεί αυτή η διαταραχή.
2. Το δεύτερο περισσότερο επώδυνο στάδιο χαρακτηρίζεται από μια παθολογική πλέον κατάσταση (μερικές φορές μη αντιστρέψιμη), με βαθμιαία και ανεξήγητη για τον αθλητή μείωση της αγωνιστικής του απόδοσης, η οποία συνοδεύεται και από άγχος, σοβαρού τύπου ψυχική καταπόνηση και πολλές λειτουργικές μεταβολές του οργανισμού. Σ’ αυτό το σημείο ο αθλητής κάνει το μεγάλο λάθος. Πιστεύοντας ότι η πτώση της απόδοσης του οφείλεται σε ελλιπή προπόνηση, συνεχίζει να εκτίθεται σε μεγάλες επιβαρύνσεις, με υπερβολικά αυξημένη την ένταση της προσπάθειας του, προσπαθώντας να ανταπεξέλθει αυτή την κατάσταση. Το αποτέλεσμα είναι η κόπωση αυτή να πάρει χρόνιο χαρακτήρα, τα συμπτώματα της δεν υποχωρούν εύκολα και διαρκούν για αρκετούς μήνες, κύρια γιατί ο αθλητής πολεμώντας αυτή την κατάσταση (διπλές προπονήσεις κλπ.) χωρίς την απαιτούμενη σταθεροποίηση των προηγούμενων προπονητικών προσαρμογών. Παρατηρείται συνήθως μετά το τέλος της βασικής περιόδου προετοιμασίας.

Αίτια και παθογενετικοί μηχανισμοί

Oι μηχανισμοί που οδηγούν στη εκδήλωση του συνδρόμου υπερπροπόνησης είναι πολλοί και δύσκολο να καθοριστούν ακριβώς. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να αναφέρουμε τη μεγάλη διάρκεια της ετήσιας αγωνιστικής περιόδου, του μονότονου και επαναλαμβανόμενου προπονητικού προγράμματος, της κακής ψυχολογικής κατάστασης του αθλητή, τα διάφορα προβλήματα ζωής που μπορεί να αντιμετωπίζει (εργασιακά, οικογενειακά κλπ.).

Μία επίσης σημαντική αιτία είναι και η ελλιπής πρόσληψη επαρκών ποσοτήτων υδατανθράκων με το καθημερινό διαιτολόγιο του αθλητή. Έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι οι αθλητές αποστάσεων κα ιδιαίτερα αυτοί των υπεραποστάσεων διατηρούν, τουλάχιστον τους μυς των ποδιών τους, σε μια κατάσταση «χρόνιας έλλειψης» μυϊκού γλυκογόνου. Ο αθλητής ο οποίος προσλαμβάνει λιγότερο από το 59% των ημερήσιων θερμιδικών του αναγκών από υδατάνθρακες, χρειάζεται περίπου 48 ώρες για την πλήρη ανασύσταση του μυϊκού του γλυκογόνου. Η ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων συγκαταλέγεται στις βασικές αιτίες προδιάθεσης για τη πρόκληση του συνδρόμου. Η υψηλή πρόσληψη των υδατανθράκων επιτρέπει την ταχύτερη πλήρωση των ημερήσιων αναγκών των μυών, επιτυγχάνοντας και αποδοτικότερη λειτουργία, επειδή η καύση τους δεσμεύει μικρότερη ποσότητα οξυγόνου και ταυτόχρονα απελευθερώνει μεγάλα ποσά ενέργειας. Κατά τη διάρκεια συνεχόμενων – διαδοχικών ημερών μυϊκής άσκησης με μεγάλη ένταση ή διάρκεια, το αποθηκευμένο μυϊκό γλυκογόνου (περίπου 380-450 gr) εξαντλείται σταδιακά προκαλώντας μυϊκή κόπωση και άλλες μεταβολικές δυσλειτουργίες στον αθλητή. Η ποσότητα αυτής της μείωσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως: η φυσική κατάσταση του αθλητή, ο τύπος της μυϊκής άσκησης (ένταση, συχνότητα, διάρκεια, περιβαλλοντικές συνθήκες κλπ.). Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου μέσα σε 2-3 ώρες ημερήσιας εντατικής προπόνησης, είναι δυνατόν να υπάρξει ολοκληρωτική εξάντληση των αποθεμάτων μυϊκού γλυκογόνου.

Η πρόσληψη λοιπόν υψηλής ποσότητα υδατανθράκων, σε ημερήσια βάση είναι απαραίτητη στους αθλητές με πολώρη καθημερινή προπόνηση (για την περίπτωση μας οι αθλητές των αποστάσεων και υπεραποστάσεων), προκειμένου να προστατευθεί ο αθλητής από τη εκδήλωση της χρόνιας μυϊκής κόπωσης ή το συνδρόμου «υπερπροπόνησης». Και αυτό γιατί με την υψηλή πρόσληψη υδατανθράκων:

* Η επανασύνθεση του μυϊκού γλυκογόνο επιτυγχάνεται σε περίπου 24 ώρες, με αποτέλεσμα η προπονητική δραστηριότητα της έπομενης μέρας να εκτελείται σε «ασφαλή ενεργειακά όρια» απόδοσης.
* Διατηρείται σταθερή η περιεκτικότητα γλυκογόνου στους μυς που είναι περίπου 3gr/100 gr μυός).
* Εξοικονομούνται τα απαραίτητα ενδογενή αποθέματα μυϊκού γλυκογόνου σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τι μεγαλύτερο ποσοστό των υδατανθράκων πρέπει να ανήκει στην ομάδα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (πατάτες, ψωμί, όσπρια, ζυμαρικά, ρύζι οι οποίοι απελευθερώνουν με αργό ρυθμό τη γλυκόζη που περιέχουν προμηθεύοντας τον οργανισμό σταθερή και συνεχόμενη ενέργεια. Είναι όμως σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι μέσα σε 30min από το τέλος μιας δραστήριο τητας αντοχής (και όχι μόνο), οι μυς έχουν υποστεί τέτοιες ορμονικές μεταβολές οποίες αποθηκεύουν γλυκογόνο με ρυθμό 300% με γαλύτερο απ’ ό,τι 2-3 ώρες αργότερα. Η πρόσληψη λοιπόν υδατανθράκων (κυρίως σε υγρή μορφή), υψηλού γλυκαιμικού δείκτη (που απελευθερώνουν δηλαδή τη γλυκόζη που περιέχουν άμεσα), αμέσως μετά από μια έντονη προπόνηση είναι αναγκαία αν ο αθλητής θέλει να εξασφαλίσει το μέγιστο των ενεργειακών του αποθεμάτων και για την επόμενη ημέρα.
Συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται

Πρόσφατες αξιόπιστες επιστημονικές μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι ο ορισμός της συμπτωματολογίας του συνδρόμου έχει δύο σκέλη. Το πρώτο είναι η μεταβολή του θυμικού και η συμπεριφορά του αθλητή, ενώ παράλληλα η διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος επιφέρει σε σημαντικό βαθμό ποικιλία λειτουργικών μεταβολών. Οι τελευταίες έκτος από τα συμπτώματα ή τις ενοχλήσεις που προκαλούν, επηρεάζουν αρνητικά τη φυσική κατάσταση και τα βασικά συστατικά της φυσικής ικανότητας του αθλητή.

Ο αθλητής παρουσιάζεται αδικαιολόγητα εκνευρισμένος. Είναι ανυπάκουος, εριστικός και υπερευαίσθητος στην κριτική. Άλλοτε είναι άκεφος, αδιάφορος, μελαγχολικός. Μειώνεται σημαντικά ο ενθουσιασμός του, έχει φόβους για τον αγώνα και δεν διασκεδάζει άλλο στη προπόνηση. Διαπράττει εύκολα λάθη που κάνουν ακόμη και αυτόν τον ίδιο να απορεί. Δεν είναι συγκεντρωμένος, δύσκολα μπορεί να διορθώσει τα λάθη του, που επαναλάμβανονται, γεγονός που μειώνει το ηθικό του και την αγωνιστική του επίδοση.

Δείγμα της πρόγνωσης του συνδρόμου είναι η αύξηση της καρδιακής συχνότητας μετά την αγωνιστική προσπάθεια, σε μεγαλύτερο βαθμό από τον αναμενόμενο και η παραμονή της σε υψηλά επίπεδα (πάνω από 100 σφυγμούς/min και για διάστημα μεγαλύτερο των 10 min). Παρακάτω αναφέρονται τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται το σύνδρομο υπερπροπόνησης.

Όταν οι παθολογικές διαταραχές γίνουν έγκαιρα αντιληπτές και εφαρμοσρεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, οι διαταραχές συνήθως υποχωρούν σε 3-4 εβδομάδες. Σε διαφορετική περίπτωση, όταν το σύνδρομο δεν διαγνωσθεί έγκαιρα και ολοκληρώσει την συμπτωματολογία του, η θεραπεία είναι δυνατόν να διαρκέσει περισσότερο από 4 μήνες (σε ελάχιστες περιπτώσεις και πάνω από 1 χρόνο).
Κύριοι προδιαθεσικοί παράγοντες που δρουν αθροιστικά και συντελούν στην εκδήλωση του συνδρόμου
Αθλητική προετοιμασία

* Μεγάλη χρονική διάρκεια της ετήσιας αγωνιστικής περιόδου.
* Παραμέληση της φάσης αποκατάστασης (απαραίτητο στοιχείο της προπονητικής διαδικασίας).
* Πρόωρη έναρξη της συστηματικής αθλητικής ενασχόλησης (περιορισμένη αγωνιστική εμπειρία).
* Λανθασμένος προγραμματισμός των προπονητικών μικρόκυκλων και μεσόκυκλων.
* Έλλειψη διαδοχικότητας περιοδικότητας των προπονητικών επιβαρύνσεων.
* Ξαφνική, υπερβολική αύξηση του μυϊκού έργου σε μέγιστη και υπομέγιστη άσκηση.
* Έκθεση του αθλητή σε υπερβολικό αριθμό αγώνων με μέγιστες απαιτήσεις, συν-δυασμένες με συχνές αλλαγές του καθημερινού προπονητικού προγράμματος.
* Περιορισμός (στερεοτυπία) των προπονητικών μεθόδων.
* Συχνές αγωνιστικές αποτυχίες λόγω υπερβολικά φιλόδοξων στόχων και υπερεκτίμησης των ικανοτήτων οι οποίες συνοδεύονται κατά κανόνα από υπερβολικά επίπεδα άγχους.
* Ακαταλληλότητα ή αδιαφορία του προπονητή (διαταραγμένες προπονητικές σχέσεις).

Τρόπος ζωής / περιβάλλον

* Άσχημες συνθήκες διαβίωσης (οικονομικές δυσκολίες, πολυκοσμία, ακανόνιστο καθημερινό πρόγραμμα, καταστάσεις σύγκρουσης και έντασης στην οικογένεια.
* Έλλειψη – στέρηση χρόνου ανάπαυσης και ψυχαγωγίας.
* Μη ισορροπημένη ψυχική κατάσταση (ανασφάλεια, έκδηλη ανησυχία για το μέλλον, φοβίες).
* Ανεπαρκής διατροφή (αυξημένη κατανάλωση καφεΐνης, αλκοόλ και λιπών).
* Αυξημένες οικογενειακές επαγγελματικές, εκπαιδευτικές υποχρεώσεις και καθήκοντα.
* Έντονα συγκινησιακά συναισθήματα (άτυχη ερωτική περιπέτεια, ζηλοτυπία και φιλονικίες στην ομάδα).
* Συνεχής αγώνας εναντίον ατόμων με τον αθλητισμό (π.χ. οικογένεια).
* Ακατάλληλες από άποψη θερμοκρασίας, υγρασίας, φωτισμού, θορύβων, συνθήκες περιβάλλοντος στο χώρο άθλησης.
* Ελλειπή ιατρό-προληπτικά μέσα προστασίας (έλλειψη ή ανεπάρκεια συστηματικού ελέγχου) και κατάλληλης ιατροθεραπευτικής αντιμετώπισης τραυματισμένων αθλητών.

Προβλήματα υγείας

* Προηγούμενοι ή και συνεχόμενοι τραυματισμοί.
* Εν ενεργεία λοιμώξεις (συχνές προσβολές του ανοσοποιητικού συστήματος).
* Αδιάγνωστα ενεργά αιματολογικά προβλήματα (αναιμίες διαφόρων τύπων).
* Συχνές αυξομοιώσεις του σωματικού βάρους.
* Μακροχρόνια χρήση φαρμάκων (αντιισταμινικά, μυοχαλαρωτικά, διουρητικά κλπ.).
* Ανατομικές μορφολογικές ιδιαιτερότητες.

Κλινική εικόνα και εργαστηριακές εκδηλώσεις
Φυσιολογικές εκδηλώσεις

* Εύκολη κα αδικαιολόγητη κόπωση.
* Μείωση του επιπέδου φυσικής κατάστασης ( μείωση της αερόβιας ικανότητας, ταχύτητας και μέγιστης δύναμης).
* Παράταση της φάσης απκατάστασης (αύξηση της καρδιακής συχνότητας κατά την ηρεμία, την άσκηση και την αποκατάσταση κατά 10ή και περισσότερους σφ/min).
* Διαταραχές του νευροενδοκρινολογικού συστήματος.
* Μείωση του σωματικού βάρους και λίπους.
* Ορθοστατικές ή αγγειοκινητικές διαταραχές (τάση για αρυθμίες και μείωση της αρτηριακής πίεσης, αυξημένη εφίδρωση, κατάργηση της φυσιολογικής νυχτερινής υποθερμίας).
* Διαταραχές στην ποιότητα της κινητικής απόδοσης (ασταθής συντονισμός κινήσεων, ανορθόδοξη τεχνική εκτέλεση των πραγματοποιούμενων κινήσεων, συχνή επανάληψη λαθών.
* Αύξηση του βασικού μεταβολικού ρυθμού.
* Χρόνια κόπωση (αίσθημα αδυναμίας, ατονία, νωθρότητα, «λήθαργος»).
* Ψυχογενής ανορεξία (κυρίως στις αθλήτριες).
* Διαταραχές του έμμηνου κύκλου (αμηνόρροια, ολιγομηνόρρα).
* Πονοκέφαλοι οι οποίοι πολλές φορές δυναμώνουν κατά την άσκηση.
* Γαστεντερικές διαταραχές, ιδιαίτερα διάρροιες.
* Επεισόδια τραυματισμών (επώδυνα μυϊκά άλγη).

Ψυχολογικές

* Αίσθημα υπερβολικής έντασης (αύξηση των επιπέδων του σωματικού και πνευματικού στρες).
* Αλλαγή του θυμικού και της συμπεριφοράς (ευερεσθητότητα, επιθετικότητα, αδιαφορία, ανυπακοή, απείθεια, κατάθλιψη).
* Διαταραχή της συγκέντρωσης της προσοχής, της μνήμης και του ύπνου (ανήσυχος διακεκομμένος ύπνος).
* Μείωση της αγωνιστικής διάθεσης (μειωμένος ενθουσιασμός, φόβος αποτυχίας στους αγώνες, τάσεις για εγκατάλειψη, προαγωνιστικό άγχος).
* Έλλειψη επαφής με τους συναθλητές και τον προπονητή.
* Φόβος δυσάρεστης κοινωνικής κριτικής.

Βιοχημικές

* Aρνητικό ισοζύγιο αζώτου (αυξημένος καταβολισμός πρωτεϊνών, λευκωματουρία)
* Εγκεφαλική δυσλειτουργία του υποθαλάμου.
* Δραστική μείωση των ενεργειακών αποθεμάτων (μειωμένη συγκέντρωση μυϊκού γλυκογόνου, υπογλυκαιμία σε κατάσταση νηστείας).
* Σοβαρή διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας.
* Αυξημένες τιμές γαλακτικού οξέος.
* Μειωμένες τιμές των βασικών αιματολογικών δεικτών (αιμοσφαιρίνη, σίδηρος, φερρι-τίνη, ΤΙΒC.
* Αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος.
* Αυξημένη συγκέντρωση ουρίας.
* Αύξηση επιπέδων κορτιζόλης, CRΚ (κρεατινική φωσφοκινάση), και SGOT(γλουταμική-οξαλοακετική τρανσαμινάση).
* Μείωση της τεστοστερόνης και του κλάσματος τεστοστερόνη προς κορτιζόλη πάνω από 30%.
* Ελαττωμένη συγκέντρωση ιχνοστοιχείων.
* Μικρές πληγές και γδαρσίματα που επουλώνονται δύσκολα.

Βασική θεραπευτική αγωγή

* Ανάπαυση και αναζήτηση κλιματολογικών συνθηκών σε ήσυχη και αναζωογεννητική περιοχή (κατά προτίμηση σε ορεινές και δασώδεις περιοχές).
* Συστηματική εφαρμογή ψυχορυθμιστικών μεθόδων (εμψύχωση, αυτοσυγκέντρωση, τοποθέτηση νέων στόχων, διανοητική χαλάρωση ρυθμιζόμενη από όργανα, ύπνωση, ρυθμιζόμενη μουσική επίδραση).
* Θερμά και ψυχρά ντους, υδρομασάζ, κολύμβηση ψυχαγωγικού τύπου, μαλάξεις, σάουνα.
* Διέγερση της όρεξης, υπερθερμιδική διατροφή με έμφαση στη αυξημένη πρόσληψη υδατανθράκων κα πρωτεϊνών (τουλάχιστον 60 και 15% επί του συνόλου των θερμιδικών προσλήψεων αντίστοιχα) και την παράλληλη χορήγηση πολυβιταμινούχων σκευασμάτων, αλάτων ασβεστίου, ειδικών τονωτικών ροφημάτων.
* Προοδευτική επανένταξη στην αθλητική δραστηριότητα μετά από λεπτομερή ιατρικό έλεγχο.

Τα κλινικά συμπτώματα που αναπτύσσουν οι αθλητές αξαρτώνται από το είδος της προπόνησης που υποβάλλονται και από τη φύση του αγωνίσματος με το οποίο ασχολούνται. Έτσι, οι αθλητές των αναερόβιων ή εκρηκτικών αγωνισμάτων παρουσιάζουν συνήθως διαφορετικά συμπτώματα από τους αθλητές αντοχής. Σε μια έρευνα με αθλητές που παρουσίαζαν σύνδρομο υπερπροπόνησης βρέθηκε ότι το 77% αυτών συμμετείχαν σε αθλήματα όπου τον πρώτο λόγο είχαν η δύναμη, η ταχύτητα και η μυϊκή συναρμογή. Έχει επίσης τεκμηριωθεί ερευνητικά ότι οι αθλητές των αναερόβιων αθλημάτων παρουσιάζουν συμπτώματα που έχουν άμεση σχέση με δυσλειτουργίες στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα (π.χ. αυξημένη καρδιακή συχνότητα και πίεση αίματος σε ηρεμία, απώλεια βάρους, διαταραχές του ύπνου, ψυχολογική και συναισθηματική ένταση). Οι αθλητές αντοχής παρουσιάζουν συμπτώματα που σχετίζονται με δυσλειτουργία του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος (όπως χαμηλή καρδιακή συχνότητα ηρεμίας, μειωμένη αντοχή και όρεξη κλπ).

Είναι πιο δύσκολο να διαγνώσουμε το παρασυμπαθητικό σύνδρομο, επειδή τα συμπτώματα του είναι λιγότερο εμφανή και πολλές φορές μοιάζουν και με τις θετικές προσαρμογές του οργανισμού σε αθλητή στην αερόβια προπόνηση. Το παρασυμπαθητικό σύνδρομο προπονητικής υπερκόπωσης μπορεί να χαρακτηρισθεί και σαν μια προχωρημένη κατάσταση εξαντλητικής προπόνησης, που δεν περιέχει επαρκή διαλείμματα ανάληψης, και που είναι στενά συνδεδεμένη με την εξάντληση και του νευροενδοκρινολογικού συστήματος.
Ανοσοποιητικό σύστημα και Σύνδρομο υπερπροπόνησης

Υπάρχουν αρκετές δημοσιευμένες και μη έρευνες (jokl 1974) και επιδημιολογικές μελέτες (J.G.Cannon 1993, Petersen and Bruunsgaard 1995, Peter and Bateman 1983, Weidner 1994), που αποδεικνύουν ότι οι αθλητές παρουσιάζουν αντίσταση σε μικροπροσβολές του ανοσοποιητικού τους συστήματος απ’ ό,τι τα μη προπονημένα άτομα. Μια άλλη έρευνα των Ardawi και Newsholme (1985) προτείνει μια σχεδόν απόλυτη εξάρτηση ανάμεσα στα σκελετικά μυϊκά κύτταρα και τα λεμφοκύτταρα. Τα λεμφοκύτταρα χρησιμοποιούν για ενέργεια δύο πηγές: τη γλυκόζη και τη γλουταμίνη. Ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής γλουταμίνης συντελείται στα μυϊκά κύτταρα, η δυνατότητα των οποίων για την παραγωγή της φαίνεται ότι επηρεάζεται αρνητικά όταν τα τελευταία βρίσκονται σε κατάσταση μυϊκής αναδόμησης πρωτεϊνών που έχουν μεταβολιστεί για ενέργεια.

Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι για να φτάσει ένας μυς σε κατάσταση να μεταβολίσει πρωτεΐνες για ενέργεια, πρέπει να υποβληθεί σε πολύωρη άσκηση και αφού πρώτα έχει εξαντλήσει όλα τα αποθέματα του σε γλυκογόνο. Εάν λοιπόν συμβεί αυτό το χρέος γλουταμίνης, η επίδραση του πάνω στα λεμφοκύτταρα μπορεί να καταστήσει τον οργανισμό πιο ευπρόσβλητο στις ιώσεις ή μολύνσεις από μικροοργανισμούς ή να καθυστερήσει την ανάρρωση από μία ίωση ή πυρετό.

Τρέχοντας ένα Μαραθώνιο ή μια μεγάλη απόσταση στην προπόνηση, μπορεί να πιέσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα αρκετά ώστε να σας κάνει να αρρωστήσετε. Στην πράξη η έρευνα προτείνει ότι οι μαραθωνοδρόμοι είναι 6 φορές περισσότερο επιρρεπείς στο να αρρωστήσουν μετά τον αγώνα των 42.195 μ. σε σύγκριση με τον μέσο άνθρωπο, ή τον αθλητή που εκτελεί χαλαρά μία απόσταση 5 km. Αντίστοιχα, η έντονη προπόνηση που εκτελείται για διάστημα μερικών εβδομάδων μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, κυρίως της ανωτέρου αναπνευστικής οδού, αποτελούν μία σημαντική ένδειξη υπερπροπόνησης σε αθλητές. Επίσης οποιαδήποτε έντονη δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει μερική ανoσοκαταστολή,αυξάνοντας τις πιθανότητες μιας λοίμωξης. Αρκετές μελέτες σε μαραθονωδρόμους και υπερμαραθωνοδρόμους, έχουν δείξει ότι βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο προσβολής τη εβδομάδα ή την νύχτα μετά από έναν αγώνα.”

Άρθρο από www.apollonrunnersclub.gr